I-endoscope yityhubhu ende, eguquguqukayo enekhamera eyakhelweyo kunye nomthombo wokukhanya osetyenziswa ngabasebenzi bezonyango ukuhlola ingaphakathi lomzimba ngaphandle kwesidingo sotyando oluhlaselayo. Ii-Endoscopes ziyakuvumela
I-endoscope yityhubhu ende, eguquguqukayo enekhamera eyakhelweyo kunye nomthombo wokukhanya osetyenziswa ngabasebenzi bezonyango ukuhlola ingaphakathi lomzimba ngaphandle kwesidingo sotyando oluhlaselayo. I-Endoscopes ivumela oogqirha ukuba babone ngaphakathi kwindlela yokugaya, inkqubo yokuphefumla, kunye namanye amalungu angaphakathi ngexesha lokwenyani. Esi sixhobo soguqulo sibalulekile kuxilongo lwangoku kunye neenkqubo ezingeyongozi encinci. Nokuba zifakwe emlonyeni, kwi-rectum, impumlo, okanye utyando oluncinci, ii-endoscopes zibonelela ngembonakalo ecacileyo yeendawo ezinokuthi zifune utyando oluvulekileyo ukuze luphonononge.
I-Endoscopy-inkqubo eyenziwa kusetyenziswa i-endoscope-isetyenziswa ngokuqhelekileyo ukuchonga imbangela yeempawu ezifana nentlungu engapheliyo, ukuphuma kwegazi emathunjini, ubunzima bokugwinya, okanye ukukhula okungaqhelekanga. Ubume bayo obungathinteliyo bunciphisa kakhulu ixesha lokubuyisela isigulane, umngcipheko wosulelo, kunye neengxaki zotyando.
Uphuhliso kunye nokuqhubela phambili kwe-endoscope kuguqule ukuxilongwa kunye nonyango lwangoku. Ukusuka ekuchongeni umhlaza wenqanaba lokuqala ukuya kunyango lokopha kwesisu kwangoko, ii-endoscopes zibonelela ngofikelelo olungenakuthelekiswa nanto emzimbeni womntu ngokungonwabi kancinci kunye nexesha lokuphumla.
I-Endoscopy idlala indima ebalulekileyo ekuxilongweni kwangaphambili, eyona nto ibalulekileyo ekunyangeni izifo ezifana nomhlaza, izilonda, kunye neemeko ezivuthayo ngaphambi kokuba zibe nzima. Ukukwazi ukwenza i-biopsies okanye ukungenelela ngexesha lenkqubo efanayo yongeza ixabiso elikhulu kuzo zombini izigulane kunye noogqirha.
Ngaphezu koko, izinto ezintsha ezifana ne-capsule endoscopy, ukucinga ngebhendi emxinwa, kunye ne-endoscopy encediswa yirobhothi iyaqhubeka nokuphucula ukuchaneka, ukufikelela, kunye nokhuseleko lobu buchwepheshe buyimfuneko.
I-endoscope yanamhlanje yenza oogqirha bakwazi ukujonga izinto ezahlukeneyo zangaphakathi emzimbeni womntu besebenzisa ii-endoscopes eziyilwe ngokukodwa. Ezi zixhobo ziyahluka ngobukhulu, ukuguquguquka, kunye nokusebenza ngokuxhomekeke kumalungu okanye inkqubo ehlolwayo. Namhlanje, zininzi iintlobo zeenkqubo ze-endoscopic ezilungiselelwe imimandla ethile yomzimba, iyenza ilitye lembombo kunyango lokuxilonga kunye nonyango.
Apha ngezantsi kuluhlu oluneenkcukacha lwezona ntlobo zixhaphakileyo zeemviwo ze-endoscopic kwaye zeziphi iindawo ezisetyenziselwa ukuzivavanya:
Ikwabizwa ngokuba yi-esophagogastroduodenoscopy (EGD), le nkqubo ivumela oogqirha ukuba bahlole umgudu wokugaya ukutya ongasentla, kubandakanywa ummizo, isisu, kunye nenxalenye yokuqala yamathumbu amancinci (duodenum). Ingasetyenziselwa zombini ukuxilongwa kunye nonyango.
Kwenziwa ntoni?
Oogqirha banokucebisa i-EGD kwimiba efana nale:
Isitshisa esingapheliyo okanye i-asidi reflux
Ubunzima bokuginya
Isicaphucaphu esingapheliyo okanye ukugabha
Ukwehla kobunzima obungachazwanga
Ukopha emathunjini
Izilonda ezirhanelwayo okanye amathumba
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Iqoqo le-Biopsy
Ukususwa kwe-polyp okanye into yangaphandle
Ukulawula ukopha usebenzisa iiklip okanye i-cauterization
Ukwandiswa kweendawo ezicutheneyo (ukwandiswa)
Yintoni onokuyilindela:
Izigulana zidla ngokufumana i-sedative ukunciphisa ukungonwabi. Isibulali-zizolisi sendawo singatshizwa emqaleni ukunciphisa i-gag reflex. I-endoscope ifakwa ngobunono ngomlomo kwaye ikhokelwe ezantsi esiswini kunye ne-duodenum. Ikhamera idlulisela imifanekiso enesisombululo esiphezulu kwimonitha ukuze ugqirha ayiphonononge.
Inkqubo idla ngokuthatha imizuzu eyi-15 ukuya kwengama-30, ilandelwe lixesha elifutshane lokujonga de kuphele ukuthomalalisa.
Le nkqubo isebenzisa i-endoscope eguquguqukayo efakwe kwi-rectum ukujonga yonke ikholoni (amathumbu amakhulu) kunye ne-rectum. Ngokuqhelekileyo isetyenziselwa ukuhlolwa komhlaza wekoloni kunye nokuvavanya iimpawu ezisezantsi zokugaya.
Kwenziwa ntoni?
Ukuhlolwa komhlaza we-colorectal (ingakumbi kubantu abangaphezu kweminyaka engama-50)
Igazi kwisitulo, urhudo olungapheliyo, okanye ukuqhina
I-anemia engachazwanga okanye ukunciphisa umzimba
Iipolyps zekholoni ezirhanelwayo okanye isifo sokukrala kwamathumbu
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Ukususwa kweepolyps zekholoni
Iibiopsies zezicubu
Unyango lwezilonda ezincinci okanye ukopha
Yintoni onokuyilindela:
Emva kokulungiswa kwamathumbu ngosuku olungaphambili, izigulane zifumana i-sedation yenkqubo. I-colonoscope ifakwe kwi-rectum, kwaye ugqirha uhlola ubude obupheleleyo bekholoni. Naziphi na iipolyps ezifunyenweyo zinokususwa kwalapho. Uviwo ludla ngokuthatha imizuzu engama-30–60. Ngenxa ye-sedation, izigulane kufuneka zilungiselele ukukhwela ekhaya emva koko.
Ibronchoscopyivumela oogqirha ukuba bajonge ngaphakathi kwi-trachea kunye ne-bronchi, okwenza kube luncedo ekuxilongeni imiphunga okanye imiba yomoya.
Kwenziwa ntoni?
Ukukhohlela okungapheliyo okanye ukukhohlela igazi
Isifuba seX-reyi esingaqhelekanga okanye iziphumo ze-CT scan (umzekelo, amaqhuqhuva, inyumoniya engachazwanga)
Amathumba akrokrelekayo okanye ukuphefumla umzimba wangaphandle
Isampula yezicubu okanye ulwelo losulelo okanye uvavanyo lomhlaza
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Ukuqokelelwa kweesampuli zethishu okanye i-mucus
Ukususwa kwemizimba yangaphandle
Ukulawula ukopha
Bronchoalveolar lavage (ukuhlamba imiphunga)
Yintoni onokuyilindela:
I-anesthesia yendawo isetyenziswa ngokuqhelekileyo nge-inhalation; ezinye izigulana nazo zifumana ukuthomalalisa. I-bronchoscope ifakwe ngempumlo okanye emlonyeni kwaye ikhokelwa kwiindlela zomoya. Inkqubo idla ngokuthatha imizuzu engama-20 ukuya kwengama-40. Okunye ukucaphuka komqala okanye ukukhohlela kungenzeka emva koko.
Cystoscopykubandakanya ukufakwa komda obhityileyo ngombhobho womchamo ukuhlola isinyi kunye nomgudu womchamo, ngokukodwa ukufumanisa iimeko ze-urological.
Kwenziwa ntoni?
Igazi kumchamo (hematuria)
Ukuchama rhoqo okanye ngokukhawuleza, ubunzima bokuchama
Ukungakwazi ukuzibamba
Amathumba esinyini arhanelwayo okanye amatye
Ukuqina kwe-Urethral okanye izinto zangaphandle
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Ii-Biopsies
Ukususwa kwamathumba amancinci okanye amatye
Uvavanyo lwesakhiwo sesinyi kunye namandla
Ukufakwa kwee-catheters okanye i-stents
Yintoni onokuyilindela:
Yenziwe phantsi kwe-anesthesia yendawo okanye i-sedation epholileyo, ububanzi bufakwe kwi-urethra. Izigulane zamadoda zinokuziva zingonwabanga ngakumbi ngenxa ye-urethra ende. Uviwo ludla ngokuthatha imizuzu eli-15 ukuya kwengama-30, ngokutshisa kancinci okanye ukuchama rhoqo emva koko kuqhelekile.
I-Laparoscopy yinkqubo encinci ye-invasive apho i-endoscope ifakwe kwisisu ngokusebenzisa amanxeba amancinci kudonga lwesisu. Bubuchule obuqhelekileyo botyando lwangoku.
Kwenziwa ntoni?
Ukuxilongwa kwentlungu yesisu okanye i-pelvic engachazwanga, okanye ukungazali
Unyango lwe-ovarian cysts, fibroids, okanye ukukhulelwa kwe-ectopic
I-Gallbladder, i-appendix, okanye utyando lwe-hernia
I-Biopsy okanye ukuvavanywa kwezicubu zesisu
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Ukususwa kwe-biopsy okanye i-tumor
Ukususwa kwe-gallbladder okanye i-appendix
Ukukhutshwa kokuncamathela
Unyango lwe-Endometriosis
Yintoni onokuyilindela:
Ukwenziwa phantsi kwe-anesthesia jikelele, enye ukuya kwezintathu ezincinci zenziwa kwisisu sokufaka i-laparoscope kunye nezixhobo zotyando. I-CO₂ gas isetyenziselwa ukufunxa i-cavity yesisu ukuze ibonakale ngcono. Ukuchacha ngokuqhelekileyo kukhawuleza, kunye nokuhlala ixesha elifutshane esibhedlele.
Le nkqubo isebenzisa indawo ecekethekileyo, eguquguqukayo okanye eqinileyo efakwe ngempumlo okanye emlonyeni ukujonga umngxuma weempumlo, umqala, kunye nelarynx.
Kwenziwa ntoni?
Ukurhawuzelela, umqala obuhlungu, okanye ingxaki yokuginya
Ukuxinana kweempumlo, ukukhupha, okanye ukopha
Amathumba arhanelwayo, iipolyps, okanye ukuphazamiseka kwentambo yezwi
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Vavanya ukusebenza kwentambo yezwi
Hlola i-nasopharynx kunye ne-Eustachian tube opens
I-Biopsy yeendawo ezikrokrelayo
Yintoni onokuyilindela:
Ngokuqhelekileyo kwenziwa kwisimo seklinikhi kunye ne-anesthesia yendawo, akukho mfuneko ye-sedation. Ububanzi bufakwe ngeempumlo, kwaye uviwo lugqitywe ngemizuzu embalwa. Ukungakhululeki okuncinci kuqhelekileyo, kodwa ixesha lokubuyisela alifunwa.
I-Hysteroscopykubandakanya ukufaka umda obhityileyo kwilungu lobufazi ukuya esibelekweni ukujonga ngqo umngxuma wesibeleko.
Kwenziwa ntoni?
Ukopha okungaqhelekanga kwesibeleko
Uvavanyo lobudlolo
Iipolyps ze-endometrial ezirhanelwayo okanye i-submucosal fibroids
Ukunamathela kwesibeleko
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
I-Biopsy
Ukususwa kwe-polyp okanye i-fibroids
Ukwahlula ukunamathela
Ukubekwa kwe-IUD
Yintoni onokuyilindela:
Ngokuqhelekileyo kwenziwa phantsi kwe-anesthesia yendawo okanye i-mild sedation kwindawo yokugula ngaphandle. Ububanzi bufakwe kwilungu lobufazi, kwaye i-fluid isetyenziselwa ukwandisa i-uterine cavity ukujonga ngokucacileyo. Uviwo ngokubanzi luthatha ngaphantsi kwemizuzu engama-30.
I-arthroscopy yinkqubo encinci esetyenziselwa ukuxilonga kunye nokunyanga iingxaki ezidibeneyo, ngokuqhelekileyo emadolweni okanye ehlombe.
Kwenziwa ntoni?
Intlungu edibeneyo okanye ukuhamba okulinganiselweyo
Ukrokrela i-meniscus okanye ukulimala kwe-ligament
Ukudumba kwamalungu, usulelo, okanye ukudumba
Imiba edibeneyo engapheliyo engachazwanga
Yintoni enokwenziwa ngexesha lenkqubo?
Ukususwa kwamaqhekeza akhululekile
Ukulungiswa okanye ukuthungwa kwee-ligaments okanye i-cartilage
Ukususwa kwezicubu ezivuthayo okanye izinto zangaphandle
Yintoni onokuyilindela:
Ngokuqhelekileyo kwenziwa phantsi kwe-anesthesia, izithintelo ezincinci zenziwa malunga nokudibanisa ukufaka ububanzi kunye nezixhobo. Ukuchacha ngokuqhelekileyo kukhawuleza, okwenza oku kukulungele ukwenzakala kwezemidlalo okanye ukulungiswa kwamalungu amancinci.
I-Endoscopy sisixhobo esixabisekileyo sokuxilonga kunye nesonyango esisetyenziswa kwiingcali ezahlukeneyo zonyango. Itheyibhile engezantsi inika umboniso okhawulezayo weentlobo ze-endoscopy eziqhelekileyo kunye neendawo ezithile zomzimba ezisetyenziselwa ukuhlola. Esi sishwankathelo sinceda ukucacisa ukuba yeyiphi na inkqubo efanelekileyo yokuvavanya iimpawu okanye iimeko ezithile.
Uhlobo lwe-Endoscopy | Ummandla Ovavanyiweyo | Ukusetyenziswa okuqhelekileyo |
---|---|---|
I-Endoscope ephezulu (EGD) | Umqala, isisu, duodenum | I-GERD, izilonda, ukopha, i-biopsies |
Ikholonoscopy | Ikholoni, i-rectum | Ukuhlolwa komhlaza, iipolyps, imiba engapheliyo yamathumbu |
Ibronchoscopy | Imiphunga kunye neendlela zomoya | Ukukhohlela, ukopha, izifo zemiphunga |
Cystoscopy | Urethra kunye nesinyi | I-UTIs, i-hematuria, ukungahambi kakuhle komchamo |
I-Laparoscopy | Isisu kunye namalungu e-pelvic | Ukuxilongwa kweentlungu, imiba yokuzala, iinkqubo zotyando |
I-Hysteroscopy | Umgodi wesibeleko | Ukopha okungaqhelekanga, iifibroids, ubudlolo |
I-arthroscopy | Amalungu | Ukulimala kwezemidlalo, isifo samathambo, ukulungiswa kotyando |
Nasopharyngoscopy | Impumlo, umqala, i-larynx | Iingxaki zelizwi, usulelo lwe-ENT, ukuvaleka kweempumlo |
I-Enteroscopy | Ndibonise uthando | Izibilini ezincinci zamathumbu, ukopha, isifo sikaCrohn |
I-Endoscopy yeCapsule | Umgudu wokwetyisa wonke (isp. amathumbu amancinci) | Ukopha okungaqondakaliyo, i-anemia, i-imaging non-invasive |
Indawo yezonyango yanamhlanje ibonelela ngothotho lweenkqubo ze-endoscopic eziyilelwe ukuxilonga kunye nokunyanga imimandla ethile yomzimba ngokuhlaselwa okuncinci. Ukusuka kwi-bronchoscopy ukuya kwi-colonoscopy, i-hysteroscopy, nangaphezulu, i-endoscope sisixhobo esiguquguqukayo esiqhubeka nokuguqula ukhathalelo lwesigulane ngokufumanisa kwangaphambili, unyango olujoliswe kuyo, kunye nokunciphisa ixesha lokubuyisela.
Ke, yintoni i-endoscope? Ingaphezulu nje kwekhamera ekwityhubhu—sisixhobo esisindisa ubomi esivumela oogqirha ukuba babone, baxilonge, baze banyange iimeko zangaphakathi ngaphandle kokwenzakala ngenxa yotyando oluvulekileyo. Nokuba wenza i-endoscopy ephezulu, ukufunda ukuba yeyiphi inkqubo ye-endoscopy, okanye ngokulandela ngenyameko i-endoscopy prep yakho, ukuqonda umsebenzi kunye nokubaluleka kwe-endoscope kunokukunceda wenze izigqibo zokhathalelo lwezempilo.